वृक्षारोपणको फेसन, संरक्षणमा ध्यान छैन

शेयेर गर्नुहोस


जमुना न्युरे,सुखड/वर्षायामलाई वृक्षारोपण गर्ने समयका रूपमा लिइन्छ । हरेक वर्ष निजी, सरकारी तथा गैरसरकारी संघ–संस्था र निकायलाई यो सिजनमा बिरुवा लगाउने चटारो हुन्छ । विभिन्न दिवसको अवसर पारेर तथा अभियानकै रूपमा समेत वृक्षारोपण गरिँदै आएको छ ।


पछिल्लो समय बिरुवा रोप्ने काम फेसनकै रूपमा देखा परेको छ । प्रत्येक वर्ष डिभिजन वन कार्यालयहरूले वृक्षारोपणका लागि लाखौं बिरुवा वितरण गर्छन् । ती बिरुवा वनक्षेत्रमा रोपिन्छ पनि । तर, यसरी रोपिने बिरुवा कति बाँचे र कति मरे भन्ने एकिन तथ्याङ्क भने कुनै निकायले राख्दैनन् ।

जोसुकैले वृक्षारोपण गर्ने हुँदा न लगाउने तरिका मिल्छ, न त लगाएका बिरुवाको अवस्थाबारे हेरफेर गरिन्छ । जसका कारण बर्सेनी रोपिने लाखौं बिरुवामध्ये मुस्किलले आधा मात्रै जोगिन्छन् । बिरुवा रोप्नेहरू बढ्दै गए पनि संरक्षणमा भने कसैको ध्यान पुगेको पाइँदैन । हरेक वर्ष एउटै स्थानमा वृक्षारोपण गरिनु र त्यहाँ बुट्यान क्षेत्र नबढ्नुले यसरी गरिने वृक्षारोपण औचित्यहीन भएको पुष्टि गर्छ ।

डिभिजन बन कार्यलय धनगढी , डिभिजन वन कार्यलय पहलमानपुरले वार्षिक कार्यक्रम अनुसार मसला , टिक , बकाइनो ,सिसौ , कल्कीफुल ,समि, मेवा , गोल्डमोहर , सिमल , बास , सितल चिनी , अमला , बबुल , लगायतका ७ लाख ८२हजार २५ बिरुवा उत्पादन गरियको छ । डिभिजन बन कार्यलयले एक बिरुवा १० रुपैया उत्पादन लागतले ७८लाख २० हजार २ सय ५० रुपैया लागत हुने गरेको छ ।

डिभिजन बन कार्यलय धनगढी कैलालीका प्रमुख श्री रामचन्द्र कडेलका अनुसार यी बिरुवा रोप्नका निजी तथा सार्वजनिक निकायहरूलाई वितरण गरिएका हुन् ।
मसला , टिक , गुल्डमोहर , सिरिस , अमला, सगुन , कल्किफुल , बकाइनो , सिसौ , बेल , तेज पता ,विभिन्न फलफूल र जडिबुटी का बिरुवा उत्पादन गरियको कडेल जानकारी दिए ।
सामुदायिक वन उपभोक्ता समितिहरूलाई , निजि बन , धार्मिक बन , साझेदारी बन , विभिन्न सघं सस्थाहरुलाइ र कतिपए कृषक ब्यक्तीगत रुपमा बिरुवा लग्ने गरेको सुखड सब डिभिजन बन कार्यलय सुखडका प्रमुख नितेश राज भट्टराईले बताए ।
विभिन्न बाहाना बन क्षेत्र अतिक्रमण भैरहेको छ त्यो अतिक्रमण क्षेत्रमा खाली गरेर बृक्षारोपण गरियको हो ।
त्रिबेणि सामुदायिक बनका अध्यक्ष भिममाया तामाङ बन कार्यलयले फ्री मा बिरुवा दिने भयर त्यति ध्यान नदिने गरेकाले बिरुवा बचाउने हेलच्रकाइ हुने , अपन्त्व कम भयको, छाडापशुचौपायाले बिरुवा नोक्सान गर्ने गरेको पाइन्छ ।

बसन्ता सबडिभिजन कार्यालय प्रमुख श्याम सुन्दर माझीले वृक्षारोपण गरिएकामध्ये ७० प्रतिशत बिरुवा बाँचे पनि ठूलो उपलब्धि हुने बताए । ‘ठ्याक्कै यति बिरुवा बाँचे भन्ने तथ्याङ्क निकाल्न गाह्रो भए पनि रोपेका बिरुवामध्ये आधा बिरुवा पनि मुस्किलले बाँच्ने गरेको पाइएको उनले बताए । उनी भन्छन्, ‘जथाभावी रूपमा वृक्षारोपण गरिँदा बिरुवा नबाँच्ने, जलवायु, माटो र प्राविधिक कुरा नमिल्ने लगायतका समस्याहरू देखिने गरेका छन् ।’ वन विज्ञहरूका अनुसार बिरुवा संरक्षणमा उमार्दादेखि नै प्राविधिक कुरामा ध्यान दिनुपर्छ । उपयुक्त स्थान, रोप्ने तरिका र वस्तुभाउबाट समेत बचाउनुपर्ने हुन्छ । यसको लागि उपभोक्ता र आम नागरिक समेत सचेत हुनुपर्ने उनीहरू बताउँछन् ।

डिभिजन बन कार्यलय पहलमानपुर का प्रमुख राम बिचारी ठाकुर बताउँछन् वृक्षारोपण गरेका बिरुवाहरू नबाँच्ने धेरै कारण रहेको औंल्याए । ‘कलिलो बिरुवा हराभरा हुन समय लाग्छ,’ उनले भने ‘खडेरी, माटो, घाम, वन्यजन्तु, घरपालुवा वस्तुभाउ र प्राविधिक कुरा नमिल्दा समेत बिरुवा सबै बाँच्दैनन् ।’ थुप्रै क्षेत्रमा वृक्षारोपण गरिने भए पनि वन डढेलोले समेत बिरुवा नाश हुने उनले बताए । बिरुवा रोप्दा बनाइने खाल्डो र रोपेपछि मल र गोडमेलमा समेत ध्यान पुर्‍याउँदा मात्र अधिकांश बिरुवा बचाउन सकिने उनको भनाइ छ ।
बृक्षारोपण गरियका बिरुवाको कुनै कतै बाट पनि नियमती रुपमा अनुगमन , अबलोकन नहुदा बर्सेनि लाखौ रकम खेर जाने गरेको छ।

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

सम्बन्धितखवर

छुटाउनु भयो कि !

समाचार

जरहिमा अजिङ्गर फेला पर्यो

सुखड/कैलाली जिल्लाको घोडाघोडी नगरपालिका ८ जरही गाउँका चन्द्र बहादुर बिक घर छेउमा अजिङ्गर फेला परेको छ । बिकको घरछेउमा फेला परेको अजिङ्गर (Python लम्बाई १.५मिटर

अझै पढ्नुहोस्
पर्यटन

टीकापुर पार्क संचालनमा आएपनि पर्यटक भने न्युन

कैलालीको टीकापुर स्थित टीकापुर पार्क संचालनमा आएपनि दैनिक आउने पर्यटकमा भने कमी आएको छ ।टीकापुर पार्क संचालनमा आएको करिव एक महिना पुग्दै गर्दा समेत आन्तरीक

अझै पढ्नुहोस्
राजनीति

नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको अगुवा कार्यकर्ता भेटघाट कार्यक्रम

टीकापुर/ कैलालीको टीकापुरमा नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको अगुवा कार्यकर्ता भेटघाट तथा प्रशिक्षण कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । बिहीबार टीकापुर नगरपालिका वडा नं. १ मा यस क्षेत्रका

अझै पढ्नुहोस्
समाचार

टीकापुरमा ठेकेदारकाे लापरवाहिले यात्रुलाई सास्ती, खाल्टा खनि मुल सडक अवरुद्ध गर्दा दुर्घटना हुने सम्भावना

टीकापुर/ काहिँ नभएको जात्रा हांँडिघाउँमा भने झै टीकापुरमा कालाेपत्रे निर्माणकार्यमा ठेकेदारकाे ढिलासुस्ति र सडक अवराेधका कारण यात्रुहरुलाइ सास्ती भएको छ । कैलालीको टीकापुर नगरपालिका १

अझै पढ्नुहोस्