जमुना न्युरे,कैलाली जिल्लामा रहेका सब डिभिजन बन कार्यलयहरुले आथिक बर्ष २०७९/२०८० मा कैलाली जिल्ला विभिन्न ठाउँमा ६लाख २० हजार २५ बिरुवा उत्पादन गरिएको छ ।
डिभिजन बन कार्यलय धनगढी र डिभिजन बन कार्यलय पहलामानपुर को वार्षिक कार्यक्रम अन्तरगत सो बिरुवा उत्पादन गरियको डिभिजन बन कार्यलय धनगढी प्रमुख केशव पराजुलीले बताए ।
डिभिजन बन कार्यलयको वार्षिक कार्यक्रम अनुसार हरेक बर्ष सब डिभिजन बन कार्यलयले विभिन्न प्रजाती का बिरुवा उत्पादन गरियको हो । सब डिभिजन बन कार्यलय सुखड ,भजनी , लम्की , सहजपुरमा बहुवार्षिय बिरुवा पनि उत्पादन गरियको छ ।जस्मा रिठ्ठा , कल्कीफुल ,बास , लगायत छ्न । सब डिभिजन बन कार्यलय फुलबारी ,बसन्ता , धनगढी , चौमला , मसुरिया , सुखड , टिकापुर लगायत डिभिजन बन कार्यलय धनगढी , डिभिजन वन कार्यलय पहलमानपुरले वार्षिक कार्यक्रम अनुसार मसला , टिक , बकाइनो ,सिसौ , कल्कीफुल ,समि, मेवा , अमला , गोल्डमोहर , सिमल , बास , सितल चिनी , अमला , बबुल , लगायतका ६ लाख २० हजार २५ बिरुवा उत्पादन गरियको छ ।
डिभिजन बन कार्यलयले एक बिरुवा १० रुपैया उत्पादन लागतले ६२ लाख २५ सय रुपैया लागत हुने गरेको छ ।
यसरी बन कार्यक्रम बर्सेनि बिरुवा उत्पादन गरि सामुदायिक बन तथा उपभोक्ताहरुलाइ दिदा
स्थानीयलाई सरक्षणमा ल्याउन का लागि सामुदायिक बनबाट मात्र काठ आपूर्ति कम हुने , बनमा बढी आक्ष्रीत भयको समुदाय , तथा पसुपालक कृषिकहरुलाइ बिरुवा दिदा बनमा जाने चाप घट्नु को साटो बन सरक्षणमा अपनत्व हुने घोडाघोडी नगरपालिका वडा १ का भिम माया तामाङ्गले बताउँछन्
।
उत्पादन गरिएको बिरुवा सामुदायिक बन उपभोक्ता समुहहरुलाइ निशुल्क रुपमा स्थानीय रुपमा बिरुवा दिदा आफुहरुले घरको छेउ छाउमा लगाइने , आफ्नो जमिनमा लगाउदा आफुले चाहियको समयमा सदुपयोग हुने बताए ।
बृक्षारोपण गर्दा बर्सेनि हुने बन बिनास रोक्न , जैविक बिबिधता सरक्षण पहिरो , भु- क्षय , बाढी कटान , नदि नियन्त्रण समेत हुने हुदा बर्सेनि बिरुवा माग हुने गरेको सब डिभिजन बन कार्यलय फुलबारीका प्रमुख लोक राज दाहालले बताए ।
बन कार्यलयले ब्यक्तिले तथा समुदाय बन , सघं सस्था लाई बिरुवा दिने , ब्यक्तिलाई २०० वटा र सघं सस्था ,सामुदायिकलाई ५०० देखि १००० वटा सम्म बिरुवा दिइने दाहालले बताए।
बन कार्यलयले बर्सेनि बिरुवा बितरण गर्ने कार्य गर्दै आयको छ । विभिन्न सघं सस्थाले पनि आफ्नो स्थापनाकाल , बिभिन्न दिवशहरुमा बृक्षारोपण गर्ने गरेको पाइन्छ , तर ती बृक्षारोपण बिरुवाहरु लगाउने lतरिका , घेरबार , गोडमेल , सिचाइ नहुदा लगायका बिरुवा कमै मात्रामा सर्ने गरेको पाइन्छ ।